Trẻ em bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu

Nhiễm khuẩn đường tiết niệu thường gặp ở đối tượng là trẻ em, nguyên nhân do vi khuẩn xâm nhập vào đường tiết niệu gây bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm.

Thế nào là nhiễm khuẩn đường tiết niệu?

Đây là tình trạng viêm đường tiết niệu đặc trưng bởi sự gia tăng vi khuẩn niệu, bạch cầu niệu bất thường. Tình trạng viêm đường tiết niệu trên là viêm thận, bể thận; viêm đường tiết niệu dưới là viêm bàng quang.

Theo số liệu thống kê, tỷ lệ mắc chứng bệnh này ở bé gáu cao hơn 5 lần so với bé trau nguyên nhân do niệu đạo nữ ngắn và gần hậu môn hơn nên dễ bị nhiễm trùng hơn. Ngoài ra, dịch trong tuyến tiền liệt có nhiều chất diệt khuẩn.

Chứng nhiễm khuẩn đường tiết niệu được xếp thứ 3 sau nhiễm khuẩn hô haaos và tiêu hóa do tính chất nguy hiểm của bệnh.

Nguyên nhân và cơ chế sinh bệnh

Nguyên nhân

Có đến 88% các trường hợp gây ra do vi khuẩn E.Coli . Bệnh gây ra do vi khuẩn Proteus  thường  chỉ gặp  đối với  trẻ  trai trên 1 tuổi,  hoặc những trẻ  bị  sỏi  tiết niệu.

Vikhuẩn Klebsiella pneumoniae và Enterococcus gây ra nhiễm khuẩn đường tiết niệu chỉ gặp đối với trẻ sơ sinh. Những bệnh nhân phải nằm viện vì bệnh thận- tiết niệu hoặc những bệnh có đặt thông tiểu, sau can thiệp ngọai khoa, thường kháng nhiều loại kháng sinh gây ra do vi khuẩn Staphylococcus albus, Pseudomonas aeruginosa và Klebsiella. Bệnh viêm đường tiết niệu ở trẻ do nấm và siêu vi khuẩn thường hiếm gặp hơn.

Cơ chế sinh bệnh

Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể thông qua lỗ tiểu, sinh sôi và phát triển trong đường tiểu. Có thể do đi vệ sinh không lau rửa sạch sẽ và đúng cách. Lau từ sau ra trước làm vi khuẩn từ hậu môn dễ dàng xâm nhập vào đường tiết niệu. Những trường hợp thường gặp nhất là trẻ nam bị hẹp bao quy đầu, nữ niệu đạo ngắn gần hậu môn, giun kim…

Con đường gây bệnh do nhiễm trùng đường máu gây ra nhiễm trùng đường tiết niệu. Nhưng hiếm khi gặp trường hợp này và chỉ gặp ở trẻ sơ sinh.

Dấu hiệu của bệnh

Dưới đây là một số dấu hiệu thường thấy ở trẻ khi mắc bênh:

• Sốt kéo dài, có khi sốt cao nhưng có 10-15% trường hợp không sốt mà thân nhiệt giảm
• Bé quấy khóc nhiều
• Bé có biểu hiện của rối loạn tiêu hóa chẳng hạn như biếng ăn, nôn hoặc tiêu chảy
• Đái dắt đái buốt
• Nước tiểu bị đục

Phân loại nhiễm khuẩn đường tiết niệu ở trẻ

Hiện tượng được chia làm 2 nhóm

Nhóm 1

Nhiễm khuẩn đường tiết niệu có triệu chứng như nhiễm khuẩn đường tiết niệu dưới gây nhiễm trùng nhẹ, vừa đôi khi là không có. Trẻ thường xuyên quấy khóc, đái rắt đái buốt.

Cơ thể biểu hiện nhiễm trùng, nhiễm độc nặng, sốt cao, rét run, ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể biểu hiện của một nhiễm khuẩn huyết, sưng đau vùng thận, đau bụng hoặc vùng thắt lưng rối loạn tiêu hoá cấp. Ngoài ra nhiễm khuẩn tiết niệu không đặc hiệu rất hay gặp ở trẻ nhỏ với các triệu chứng tương tự như hai loại trên.

Nhóm 2

Là nhóm không có triệu chứng, thường khó phát hiện và chủ yếu dựa vào xét nghiệm nước tiểu. Chứng bệnh này thường gặp ở các bé gái nhiều hơn.

Do tính chất biến hóa không lường cũng như những biến chứng bệnh có thể gây ra cho bệnh nhân, các bậc phụ huynh cần xây dựng một phương pháp nuôi dạy trẻ đúng cách đặc biệt là vệ sinh thân thể, răng miệng cho trẻ giúp trẻ tránh xa bệnh tật.

Chuẩn đoán và điều trị

Chuẩn đoán

Xét nghiệm và thăm dò phục vụ chuẩn đoán: Khi có những dấu hiệu nghi ngờ trẻ bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu cần đưa đến các trung tâm y tế để chuẩn đoán kịp thời.

Xét nghiệm nước tiểu có nhiều giá trị trong chẩn đoán. Soi tươi nước tiểu sẽ thấy bạch cầu trong nước tiểu tăng cao hơn chỉ số bình thường. Cấy nước tiểu sẽ phát hiện được vi khuẩn gây bệnh. Có thể xét nghiệm nước tiểu nhanh bằng que nhúng để thêm thông tin cho chẩn đoán bệnh.

Siêu âm, chụp Xquang có nhiều ý nghĩa trong việc chẩn đoán  nhiễm trùng đường tiết niệu trên và cho trẻ nhỏ dưới 1 tuổi, hay chứng tái phát.

Điều trị

Đối với trường hợp bị viêm bàng quang: Điều trị ngoại trú cho trẻ tại nhà với một số loại kháng sinh như amoxicillin, ampixillin, cotrimoxazol. Thời gian điều trị từ 5-7 ngày.

Đối với các trường hợp nhiễm trùng đường tiết niệu trên, trẻ nên nằm viện để điều trị. Nếu trẻ có tình trạng toàn thân tốt có thể uống kháng sinh và theo dõi còn trường hợp nặng hơn thì điều trị bằng kháng sinh tiêm vào tĩnh mạch hoặc phối hợp kháng sinh.

Khi phát hiện có các dị dạng hoặc bất thường ở đường tiểu như khít, hẹp bao quy đầu… thì cần phối hợp với các biện pháp điều trị ngoại khoa. Thời gian và liệu trình điều trị phải tuân theo sự hướng dẫn của thầy thuốc.

Nguồn: SKDS