Hiện tượng tiểu ra máu thường không hiếm gặp trong đời sống hàng ngày, trong đó đối tượng người già không nằm ngoài trường hợp này. Thông thường những người tiểu ra máu trên 45 tuổi chính là triệu chứng khởi đầu của chấn thương hoặc là chứng bệnh ở thận, đường tiết niệu đặc biệt nguy hiểm là ung thư đang phát triển ở bên trong cơ thể.
Triệu chứng thường gặp
Tiểu ra máu chính là sự hiện diện bất thường của hồng cầu bên trong nước tiểu. Bình thường nước tiểu có màu trắng và không có sự xuất hiện của hồng cầu. Hiện tượng đái ra máu xảy ra khi:
- Nước tiểu có số lượng nhiều, có màu hồng hoặc màu đỏ tươi có thể nhận biết bằng mắt thường
- Nước tiểu có lượng máu ít, nước tiểu có màu nâu đậm, việc xác định nhờ que nhúng thử nước tiểu hoặc quan sát cặn lắng nước tiểu dưới kính hiển vi trong phòng xét nghiệm.
Nguyên nhân gây tiểu ra máu
Dưới đây là một số nguyên nhân gây hiện tượng đái ra máu:
- Chấn thương vùng thận, cơ quan tiết niệu.
- Do thuốc đang sử dụng như Rifamicin, Cyclophosphamid…
- Một số bệnh về máu như Thalassemia…
- Sỏi thận, sỏi bọng đái.
- Nhiễm khuẩn tiết niệu như: viêm cầu thận, viêm bọng đái, thận đa nang
- Một số bệnh ung thư: ung thư thận, ung thư bọng đái, ung thư tiền liệt tuyến
Xử trí khi người cao tuổi bị tiểu ra máu
Ghi xuất hiện hiện tượng tiểu ra máu, người già cần lưu ý một số điều sau đây:
- Ghi nhớ chấn thương vùng thận – tiết niệu khoảng gần đây nếu có
- Ngưng ngay các thuốc đang dùng.
- Ghi nhận các triệu chứng đi kèm nếu có như: sốt, sụt cân, đau tức hông bụng, tiểu gắt hay tiểu lắt nhắt nhiều lần…
- Thăm khám bệnh ở cơ sở y tế để bác sĩ theo dõi tình hình cụ thể của người bệnh và làm một số xét nghiệm cần thiết như: Siêu âm, chụp x-quang, nội soi, chụp CT scan, thử các dấu hiệu sinh học bướu, máu, nước tiểu… để xác định bệnh và có kế hoạch điều trị.
Dấu hiệu báo hiệu tiểu ra máu là triệu chứng của ung thư thận và đường tiết niệu ở người già:
- Tiểu ra máu tái đi tái lại nhiều lần.
- Có xuất hiện kèm theo các dấu chứng khác như: sốt kéo dài, sụt cân, đau tức hông bụng, có u trong bụng, hay tiểu gắt, tiểu khó.
- Đã dùng thử thuốc kháng sinh khoảng 1 – 2 tuần mà không có kết quả
Bệnh ung thư liên quan tới tiểu ra máu
Dưới đây là một số bệnh ung thư nguy hiểm có triệu chứng là hiện tượng tiểu ra máu:
Ung thư thận
Gặp ở đối tượng đàn ông trên 50 tuổi, trên 90% là dạng Carcinôm tế bào thận (Renal cell Carcinoma). Ung thư thận thường thấy ở cực trên của thận, có khuynh hướng xâm lấn vỏ bao thận, đến các hạch rốn thận. Ở giai đoạn trễ, hay có di căn đến phổi.
Khi mắc ung thư thận có những triệu chứng như sau:
- Tiểu ra máu
- Đau thắt lưng
- U bụng
- Sốt
- Sụt cân
- Cơ thể mệt mỏi
- Về sau người bệnh bị ho nhiều, khó thở do ung thư di căn sang phổi
Việc chuẩn đoán dựa vào siêu âm, chụp bộ niệu có cản quang, chụp CT scan bụng… Điều trị bằng cách mổ cắt thận và nạo lấy hạch rốn thận là cách điều trị có kết quả tốt nhất khi bệnh còn ở giai đoạn sớm và khu trú tại chỗ. Khi đã lan rộng và di căn cần điều trị bổ túc với hóa trị hoặc nội tiết.
Có 65% các trường hợp ung thư thận giai đoạn sớm sống thêm trên 5 năm sau mổ cắt thận.
Ung thư bọng đái
Bệnh ung thư bọng đái thường gặp ở nam giới trên 45 tuổi thường hút thuốc lá lâu ngày, tiếp xúc với cao su, hóa chất nhuộm… Các triệu chứng thường gặp: Tiểu ra máu đi kèm các triệu chứng đường tiểu như: tiểu gắt, tiểu khó hoặc không tiểu được, tiểu nhiều lần lắt nhắt…
Chuẩn đoán nhờ siêu âm, chụp bọng đái cản quang, CT san vùng chậu, nội soi bọng đái và sinh thiết khối u.
Nếu u nông thì điều trị khu trú ở niêm mạc: Cắt đốt khối u qua ngả niệu đạo và bơm thuốc hóa trị vào bọng đái. Khi tổn thương ung thư sâu, ăn lan qua lớp cơ: cắt bỏ một phần bọng đái hay cắt bỏ toàn phần bọng đái. Sau đó cần phải điều trị bổ túc bằng xạ trị và hóa trị.
Ung thư tiền liệt tuyến
Là dạng ung thư phổ biến ở đàn ông trên 65 tuổi ở các nước phương Tây và chiếm tỷ lệ 2 – 3% tổng số người cao tuổi. Bệnh diễn biến âm thầm và không có triệu chứng, đôi khi người bệnh tiểu khó, tiểu nhiều lần, bí tiểu hoặc tiểu ra máu. Người bệnh kêu đau nhức xương chậu, đau lưng ngày càng nhiều không thể đi lại được, hoặc gãy xương đùi sau một va chạm té ngã nhẹ (gãy xương bệnh lý).
Chuẩn đoán dựa vào thăm khám tuyến tiền liệt qua ngả trực tràng, siêu âm và chọc dò sinh thiết khối u để xác đinh mô bệnh học. Ngoài ra, kỹ thuật chụp xạ hình xương, xét nghiệm định lượng PSA (kháng thể chuyên biệt tiền liệt tuyến), Phosphataz acid… cũng có giá trị chẩn đoán và đánh giá mức độ tiến triển của ung thư tiền liệt tuyến.
Điều trị bằng cách phẫu thuật cắt bỏ tiền liệt tuyến được xem là phương pháp chữa trị có kết quả tốt nhất khi tổn thương ung thư còn nhỏ và khu trú. Xạ trị cũng kết quả tương tự nếu người bệnh không thể chịu đựng cuộc mổ. Bệnh di căn điều trị bằng nội tiết là chủ yếu.
Lưu ý: Đối với tiểu ra máu ở người cao tuổi cần đặc biệt lưu ý vì đây rất có thể là triệu chứng của những bệnh ung thư nguy hiểm. Vì vậy khi có triệu chứng cần đến các trung tâm y tế tin cậy để được thăm khám và xác định bệnh.
Nieubao.vn
