Tình trạng khó tiểu làm cho người bệnh rất khó chịu, nước tiểu bị ứ đọng trong bàng quang mà không thoát ra ngoài được. Nếu tình trạng này kéo dài gây ảnh hưởng rất lớn tới cuộc sống, sinh hoạt và sức khỏe của người bệnh thậm chí gây ra những biến chứng nguy hiểm. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, biểu hiện và cách khắc phục tình huống này nhé.
Thế nào gọi là khó tiểu?
Bình thường nước tiểu có từ 250 – 800ml sẽ gây ra kích thích buồn đái, lưu lượng nước tiểu khoảng 20ml/giây. Nhưng ở những người khó tiểu, đái khó có biểu hiện như:
- Thời gian của một bãi đái kéo dài
- Đái khó lúc ban đầu, phải cố rặn mới đái được, đến khi đái được nước tiểu thường rất chậm
- Có khi đái khó toàn bãi, phải ráng sức rất nhiều trong suốt thời gian đái
Cần quan sát xác định xem có phải chờ quá 30 giây mới thấy xuất hiện dòng nước tiểu đầu không, có phải rặn trong suốt thời gian đi tiểu hay không hay chỉ là lúc đầu của bãi đái. Dòng nước tiểu có liên tục hay bị ngắt quãng hay không, sau khi đi tiểu xong có cảm giác dễ chịu vì đái hết không?…
Nguyên nhân gây khó tiểu
Nguyên nhân chung
- Một trong nguyên nhân dẫn tới tình trạng khó tiểu là do các tổn thương tủy sống, chèn ép tủy sống do lao, do khối u, các bệnh viêm rễ thần kinh tủy sống.
- Tình trạng khó tiểu do chấn thương có vỡ xương chậu
- Sau mổ vùng bàng quang, sỏi bàng quang
- Các bệnh ở vùng bàng quang như: các khối u, sỏi bàng quang, túi thừa bàng quang, xơ cúng cổ bàng quang… hoặc do viêm nhiễm lâu ngày.
Nguyên nhân ở nữ giới
Ở nữ giới còn gặp một số nguyên nhân khác như:
- Khối u vùng tiểu khung chèn ép vào bàng quang như u ở tử cung, u buồng trứng…
- Do hiện tượng có thai
Nguyên nhân ở nam giới
Bên cạnh các nguyên nhân chung, ở nam giới bị tiểu khó do một số nguyên nhân như:
- Sỏi bàng quang hoặc niệu đạo
- Viêm tuyến tiền liệt, u xơ tuyến tiền liệt ở người già
- Chấn thương niệu đạo
- Chít hẹp niệu đạo sau chấn thương hoặc do viêm nhiễm ở niệu đạo
Nếu xuất hiện hiện tượng tiểu khó kéo dài bạn nên đến các trung tâm y tế chuyên khoa để thăm khám bác sĩ cho bạn làm thêm một số xét nghiệm chuyên khoa như siêu âm, xét nghiệm nước tiểu để xác định bệnh.
Cần làm gì khi gặp tình trạng khó tiểu?
Mọi trường hợp khí tiểu cần phải đưa tới bác sĩ chuyên khoa để tìm ra nguyên nhân từ đó có phương pháp điều trị thích hợp. Trường hợp khó tiểu kèm theo bị sốt, bị đau hoặc bí tiểu hoàn toàn cần được đưa đi cấp cứu ngay.
Khi khám bệnh, bác sĩ chú ý tìm xem có phải bệnh nhân bị tắc ống đái hoặc bị viêm bàng quang, viêm niệu đạo hay không.
Nếu người bệnh bị khó tiểu kèm đau bụng dữ dội thì có thể do tuyến tiền liệt bị xung huyết và chèn vào ống đái. Ung thư tuyến tiền liệt cũng vậy đều phải cấp tốc dùng biện pháp thông tiểu cho người bệnh.
Nếu người bệnh có cảm giác nóng rát ở ống tiểu và buồn đi tiểu luôn thì ống tiểu (niệu đạo) có thể bị viêm nhiễm do vi khuẩn. Đôi khi cảm giác này có thể do nguyên nhân hoàn toàn tâm lý (hay gặp ở phụ nữ).
Đối với nam giới, nhưng hiện tượng như đi tiểu nhiều lần kể cả ngày và đêm, tia nước tiểu yếu, muốn đi tiểu nhưng không tiểu ngay được, phải rặn một lúc và rặn thêm lúc cuối để đi hết được đều có thể do nguyên nhân từ tuyến tiền liệt hoặc từ cổ bàng quang.
Tất cả người bệnh bị khó tiểu cần được xét nghiệm chuyên khoa niệu đạo để biết rõ tình trạng niệu đạo và bàng quang (xem có xuất hiện sỏi, u, ung thư…) Riêng đối với phụ nữ chú ý tới các bệnh lý về tử cung, vùng chậu.
Bệnh bí tiểu, khó tiểu cần điều trị càng sớm càng tốt. Vì nếu cứ để tình trạng ứ đọng nước tiểu kéo dài sẽ gây ra sự căng trướng toàn bộ hệ tiết niệu, viêm nhiễm tiết niệu ngược dòng và gây suy thận. Lúc đó sẽ gây nguy hiểm tới tính mạng.
Món ăn tốt cho người bị khó tiểu
Khó tiểu do nhiều nguyên nhân gây nên, bên cạnh việc điều trị người bệnh nên dùng một số món ăn có tác dụng bổ mát thông tiểu dưới đây:
1. Lẩu cá lóc (cá quả) rau đắng
Nguyên liệu: Cá lóc, rau đắng, hoa chuối, rau om, hành, ngò gai gia vị vừa đủ nấu canh ăn…
Công dụng: Món này tác dụng thanh can khai uất lợi thấp nhiệt, chữa tiểu buốt, dắt, tiểu khó.
2. Canh atiso thịt vịt
Nguyên liệu: Bông atiso tươi, thịt vịt, gia vị vừa đủ nấu canh ăn.
Công dụng: Món này tác dụng thanh thấp nhiệt, chữa tiểu buốt, tiểu dắt, tiểu khó và mụn nhọt, các chứng liên quan đến thấp nhiệt.
3. Canh cá trắm rau cải
Nguyên liệu: Cải bẹ trắng, thịt cá trắm luộc lấy thịt chao mỡ hành cho thơm, gừng, hành, gia vị vừa đủ nấu canh ăn…
Công dụng: Món ăn tác dụng kiện tỳ khai uất, thanh thấp nhiệt, trị tiểu khó, đau tức hông sườn, ho đàm do nhiệt uất.
4. Cà bung ốc chuối
Nguyên liệu: Cà tím, lá lốt, thịt ốc nhồi, hành lá, tía tô, thì là, gia vị vừa đủ nấu ăn. Hành hoa, tía tô gia vị kiện tỳ khai vị thông ứ, giúp ăn ngon…
Công dụng: Tác dụng của món ăn này giúp thanh can khai uất, thông tiểu tiện, trị tiểu buốt, tiểu dắt, tiểu khó.
5. Canh cua rau nhút
Nguyên liệu: Rau nhút, khoai sọ, thịt cua đồng, gia vị vừa đủ nấu canh ăn thường xuyên…
Công dụng: Món canh ngon bổ, tác dụng thanh thấp nhiệt dưỡng huyết, phòng trị chứng tiểu buốt, tiểu dắt, tiểu khó.
6. Canh mướp đắng nhồi thịt
Nguyên liệu: Mướp đắng, thịt ngan băm, gia vị vừa đủ nấu canh ăn.
Công dụng: Món ăn có tác dụng thanh can, lợi tiểu, chữa tiểu buốt, tiểu dắt, tiểu khó, mụn nhọt.
7.Canh hến nấu chua
Nguyên liệu: Thịt hến, dọc mùng, dứa, đậu bắp, rau ngổ, gia vị vừa đủ nấu ăn…
- Thịt hến tác dụng dưỡng huyết, mát can giải độc, lợi tiểu…
- Dứa thanh nhiệt, tiêu thực, lợi tiểu…
- Cà chua dưỡng âm, thanh nhiệt…
- Đậu bắp, dọc mùng thanh thấp nhiệt, thông tiểu…
Công dụng: Món ăn này có tác dụng thanh nhiệt lợi thấp tiêu đàm chữa chứng tiểu buốt, tiểu dắt, gan nhiệt.
Lưu ý: Ngoài các món ăn trên người bệnh tăng cường dùng các thực phẩm như rau mã đề, cần tây, củ cải, cải xoong, mướp hương, diếp cá, rau dền, dưa chuột, khèo nèo, núc nác, rau càng cua, rau dền, rau diếp, ý dĩ…; đâu đỏ, đậu xanh, bưởi, na, dưa bở, chanh, sơ ri…; cá trắm, thịt gà trống, ngao, trai… đều là vị có tác dụng thanh thấp nhiệt, lợi tiểu tiện phòng trị chữa tiểu buốt, tiểu dắt, tiểu khó. Bên cạnh đó, hạn chế các món ăn cay nóng như tiêu, tỏi, ớt, gừng.. thịt chó, thịt dê, thịt chim, các loại thịt cá khô mặn, cà phê, thuốc lá, thuốc lào nên hạn chế…
Bài thuốc dân gian chứa chứng khó tiểu, bí tiểu
Với tình trạng bí tiểu, khó tiểu dân gian có nhiều bài thuốc đơn giản nhưng hiệu nghiệm, bạn đọc có thể tham khảo:
Bài 1: Củ sắn dây
Cách làm: Củ sắn dây cạo sạch vỏ, thái ra từng miếng phơi khô, đem sấy cho giòn. Sau đó giã nhỏ, đem rây thật mịn và hòa với đường uống. Dùng trong 10 ngày.
Bài 2: Bầu đất, râu ngô, mã đề
- Bầu đất 30g
- Râu ngô 20g
- Mã đề 20g
Cho tất cả vào ấm đổ 550ml nước, sắc còn 250ml, chia 2 lần uống trong ngày, dùng 10 ngày.
Bài 3: Búp tre, rau má
- Búp tre 20g
- Rau má 20g
Hai loại trên để tươi sau đó rửa sạch, giã nát với vài hạt muối, thêm nước gạn uống ngày 2 lần. Uống 1 tuần.
Bài 4: Hoa súng
- Hoa súng 15g
- Râu ngô 15g
- Rễ cỏ tranh 10g
- Rau má 10g
- Rau diếp cá 10g
Cho tất cả vào ấm đổ 550 ml nước sắc còn 250 ml chia 2 lần uống trong ngày, dùng trong 10 ngày.
Bài 5: Kim tử anh
- Kim anh tử 1,5kg
- Đường trắng vừa đủ dùng
Cách làm: Kim anh tử rửa sạch, nấu thành cao, cho thêm đường trắng, trộn đều, chữa chứng đái dắt ở trẻ em. Mỗi lần uống 1 thìa canh, ngày 2 lần.
Bài 6: Lá bìm bìm, lá mảnh cộng
- Lá bìm bìm tươi 50g
- Lá mảnh cộng tươi 50g
Cách làm như sau: Tất cả cho vào ấm đổ 550ml nước, sắc còn 250ml, chia 2 lần uống trong ngày, 10 ngày là một liệu trình.
Bài 7: Rễ cỏ tranh
- Rễ cỏ tranh
- Râu ngô
- Bông mã đề
- Củ sả
- Đậu đen
Cách làm: Cho tất cả vị trên với lượng bằng nhau, rửa sạch phơi khô sau đó cho vào ấm đổ 550 ml nước sắc tới khi còn 250 ml. Chia 2 lần trong ngày, dùng trong 1 tuần.
Bài 8: Bồ công anh
- Bồ công anh
- Mã đề
- Rau má
- Râu ngô
- Cam thảo dây
- Mía dò
- Rễ cỏ tranh
Lấy lượng bằng nhau, sắc uống ngày 2 – 3 lần. Tất cả rửa sạch, cho vào ấm đổ 750ml nước, sắc còn 250ml, chia 2 lần uống trong ngày, dùng trong 1 tuần.
Bài 9: Mề gà
Cách làm: Lấy 20 cái kê nội kim (mề gà) lột lấy lớp da vàng trong mề gà, rang cho cháy và tán thành bột mịn, chia làm 4 lần để uống. Mỗi ngày uống vài lần với nước sôi để nguội.
Người bệnh có thể ăn thêm các loại hoa quả như cam chanh, đậu xanh nấu, trứng gà tươi. Kiêng ăn đồ ăn cay nóng gia vị như ớt, tiêu…
Bài 10: Bí xanh
Có hai cách như sau:
- Lấy một miếng bí xanh bằng cái bát con, gọt bỏ vỏ ngoài, giã vắt lấy nước và hòa thêm chút muối để uống
- Gọt vỏ ăn sống, hoặc luộc bí xanh ăn và uống cả nước
Dùng trong 10 ngày.
Xem thêm:
